DIORA 1945-1964. Historia w komiksie
Dzisiaj kiedy powszechnie i wszędzie otacza nas elektronika cyfrowa, tamte czasy to jak zdobywanie Dzikiego Zachodu. Coś, co dzisiaj jest zamknięte na powierzchni milimetrów kwadratowych kiedyś było budowane z prostych elementów jak drucik, rezystor, kondensator, trymerek, dławik, cewka... „mózgami” były lampy elektronowe (takie bańki jak żarówki ) i wszystko zamykało się w drewnianą skrzyneczkę – stanowczo nie kieszonkowych czy podręcznych rozmiarów. Dziki Zachód już nie istnieje, nie istnieje i bohaterka tej opowieści.
Projekt komiksu był prezentowany już w zeszłym roku na dzierżoniowskim Rynku, na ul. Wrocławskiej czy terenie Miejskiego Muzeum Dzierżoniowa. Niedawno powstała trasa z makietami kultowych radioodbiorników Diory (Pionierska trasa. Radio DIORA) i plansze z komiksem można oglądać obok Kinoteatru Zbyszek. Poniższe zdjęcia pokazują część tej prezentacji – komiks.
- 1918 – odzyskanie niepodległości
- 1948 – w Dzierżoniowie powstaje pierwsze powojenne polskie radio Pionier
Historia Zakładów Radiowych DIORA w komiksie
cz. 1, 1945-1964
Opis do poszczególnych tablic z komiksem na podstawie ich zawartości.
Tablica 1. 1945
8 listopada 1945 r. przyjechała do Dzierżoniowa czteroosobowa grupa: inż. Tadeusz Kiesewetter, Maria Chojnacka, Bohdan Bańkowski i Edward Jagielak. Zostali oni delegowani przez Centralny Zarząd Przemysłu Elektronicznego (CZPE) w celu przejęcia i zagospodarowania poniemieckiego obiektu. Widoczna delegowana grupa na tle dworca PKP „Drobniszów”(!) i dalej pod zniszczonym budynkiem na ul. Szkolnej w Dzierżoniowie (wtedy Rychbach). Wzmianka o nazwach: miasto – Dzierżoniów (do 1946 r. pol. Rychbach, też Rychonek, niem. Reichenbach im Eulengebirge); stacja kolejowa – Dzierżoniów Śląski (Drobniszów do 1947 r., niem. Reichenbach/Schl.).
Tablica 2. 1945-1946
Oględziny i zabezpieczanie zdewastowanego budynku na zimę. Wizyta u starosty powiatu Rychbach Pawła Michalika z prośbą o wsparcie. Zawieszanie pierwszego szyldu zakładu – „Państwowa Fabryka Odbiorników Radiowych”. Z powodu nieczynnej kotłowni kosze z koksem w budynku ogrzewają załogę. W grudniu 1946 r. CZPE przydzielił fabryce sprzęt transportowy składający się z pięciu samochodów.
Tablica 3. 1946-1947
Z całego regionu zwożono maszyny. Stopniowo uruchomiano poszczególne wydziały, ukazana nawijalnia i narzędziownia. Pierwszą konstrukcją zakładu był Srebrny Ton. Odbiornik montowano z poniemieckich części. Widoczna w dłoni lampa elektronowa, ważny element ówczesnej elektroniki do czasów epoki tranzystora. Pracownicy montują radio, które będzie prezentowane na wystawie w Warszawie.
Tablica 4. 1946-1947
Ukazano zniszczoną Warszawę i miesięcznik dla techników i amatorów Radio. Józef Buczyłko w Centralnym Zarządzie Przemysłu Elektronicznego w Warszawie otrzymuje delegację do Dzierżoniowa z misja utworzenia Przemysłowej Szkoły Radiotechnicznej. Ukazano budynek pierwszej szkoły radiotechnicznej w powojennej Polsce (tzw. Radiobuda) i uczniów na zajęciach – jest ktoś z Poznania i ktoś z Garwolina.
Tablica 5. 1947-1948
Przeniesienie Zjednoczenia Przemysłu Radiotechnicznego z Łodzi do Dzierżoniowa. Wraz z przeniesieniem napływa do Dzierżoniowa szereg fachowców z kraju i zagranicy. Dzierżoniów staje się centrum polskiej radiotechniki. Ukazany Wilhelm Rotkiewicz, który informuje o nabyciu szwedzkiej licencji na kolejne radio. Rusza pierwsza taśmowa produkcja zakładu, pracownicy montują licencyjny radioodbiornik Aga.
Tablica 6. 1948-1949
Wilhelm Rotkiewicz opracowuje projekt radioodbiornika Pionier. To pierwszy polski radioodbiornik wyprodukowany po wojnie. To oryginalny projekt inż. Rotkiewicza i jego zespołu. Wystawa Ziem Odzyskanych. Na wystawie we Wrocławiu Pionier zdobył uznanie, stając się symbolem postępu. Fabryka zmienia nazwę na Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Urządzeń Radiowych – T6.
Tablica 7. 1950-1955
W 1950 r. powstał radiowęzeł. Spiker czyta „Wychodząc naprzeciw społeczeństwu, które jeszcze nie ma prądu w swoich domach, stworzyliśmy radio Pionier B2 zasilane na baterie”. Ukazano radia Mazur, Mazur Lux, Polonez. Z powodu braku miejsca w magazynach, zaczęto przenosić wydziały na ul. Świdnicką. Aby nie wstrzymywać produkcji pracowano nocą. Ukazano luksusowy radioodbiornik Śląsk. Pierwszy odbiornik, w którym obrotowy przełącznik zakresów zastąpiono przełącznikiem klawiszowym.
Tablica 8. 1957
W 1957 roku ogłoszono konkurs na nazwę firmy. Fabryka zmienia nazwę na Zakłady Radiowe DIORA. Znak firmowy opracowali Jerzy Malinowski i Michał Tyburkiewicz. Zainteresowanych konkursem autorów znaku ukazano na stołówce zakładowej. Ruszyła produkcja kolejnych odbiorników: Sonatina, Nokturn, Podhale.
Tablica 9. 1958-1962
W 1958 roku z taśmy montażowej zszedł 2,5-milnionowy, jubileuszowy odbiornik radiowy Symfonia. Na planszy ukazano też radio Kaprys. Przychodzi czas na wzbogacenie oferty o nowy produkt – telewizor. Pierwszym telewizorem Diory był Aladyn, cieszący się dużym powodzeniem na rynku. W 1962 r. wydano pierwszy numer pisma zakładowego Diora.
Tablica 10. 1964
Noc z 7 na 8 stycznia, ulica Szkolna – pożar Diory. Akcja gaśniczą dowodził por. Franciszek Kośnik. Powstaje plan nowej siedziby Diory. W kwietniu przy ul. Świdnickiej wmurowano kamień węgielny pod budynek hali montażowej.
Mapa miejsc z komiksu związanych z Diorą
Tags: Dzierżoniów