Pierwotnie ratusz to efekt przebudowy murowanego budynku stojącego pośrodku Rynku tzw. Domu Kupieckiego (wzmiankowany w 1291 r.). Tak oto w latach 1329-1336 powstaje świdnicki ratusz, dwupiętrowy budynek w stylu gotyckim. Lecz interesująca nas wieża nie ma udokumentowanych źródeł o dacie powstania czy ówczesnym wyglądzie. Jedynie z prac archeologicznych wynika, iż jako budowla murowana była starsza nawet niż wspomniany Dom Kupiecki. O świdnickiej wieży naprawdę dużo znajdziesz na stronie wieza.swidnica.pl, dalej wspomnę tylko kilka wybranych faktów. Wieżę należało wielokrotnie odbudowywać na skutek licznych pożarów np. wielki pożar Świdnicy z 12 września 1716 r. zniszczył całe śródmieście, łącznie 65 budynków oraz doszczętnie wieżę ratusza. Tę odbudowano w kolejnym roku w błyskawicznym tempie. Poza pożarami wieża nie oparła się działaniom wojennym Prus i Austrii, które w wojnie siedmioletniej walczyły o Śląsk. Tak w początku listopada 1757 r. oblegające Świdnicę austriackie wojska ostrzałem artylerii wyeliminowały broniącym się wyśmienity punkt obserwacyjny – wieżę ratusza. Po zawarciu pokoju ponownie przystąpiono do jej odbudowy, którą ukończono w kwietniu 1765 roku. Niemal dokładnie z takim wyglądem przetrwała kolejne 202 lata w tym I i II wojnę światową. Swojego żywota dokonała w epoce PRL-u.

Jak zamordowano wieżę

Po odbudowie w XVIII w. wieża wielokrotnie podlegała tylko mniejszym pracom remontowym i konserwacyjnym. Zmiany następują po 1945 r. W pierwszych latach powojennych wstęp na wieżę był nieograniczony i bez żadnego nadzoru. Później została zamknięta i praktycznie nie pełniła żadnej roli. Wyjątkiem może być sam zegar, który uchodził za bardzo dokładny dzięki należytej opiece świdnickich zegarmistrzów. Przez całe powojenne dekady nie dbano o stan zabytków całego starego miasta. Ograniczano się przede wszystkim do wyburzania tego, co zdaniem ówczesnych władz nie nadawało się do remontu. Dramat wieży zaczyna się w 1965 r, 13 grudnia (nomen omen) to chwila podjęcia prac „budowlanych” poszerzania ulicy Wewnętrznej. Zimowy termin oraz brak należytego przygotowania to efekt pośpiesznego działania władz miasta w obliczu utraty przyznanej dotacji z Wojewódzkiej Rady Narodowej. Bez wstępnych badań, bez żadnej dokumentacji technicznej czy nadzoru budowlanego rozpoczęto rozbiórkę budynków sąsiadujących i przyległych do wieży. Gwoździem do trumny okazuje się rozbiórka budynku nr 11, którego elementy wspierające nie służyły jemu samemu, lecz też wspomagały samą wieżę. 3 stycznia 1967 r. wg kierownika budowy mury są poważnie zagrożone. Tragiczny finał rozgrywa się 5 stycznia w okolicy godziny 15. Alarm powodują pojawiające się rysy i pęknięcia na wieży, sypie się tynk. Milicja zabezpiecza zagrożony teren. Na zegarze wybija godzina trzecia po południu. Dolna część wieży wybrzusza się, na wysokości pierwszego piętra powstaje duże pęknięcie. To już moment w którym żadne działania nie są w stanie zaradzić skutkom głupoty. Kwadrans po 15. następuje magiczna chwila – ostatni raz słychać brzmienie dzwonu zegara, później wieżę rozrywa pionowe pęknięcie, wieża osuwa się i zawala bez huku.

Porządkowanie gruzowiska trwało grubo ponad miesiąc, mimo iż prowadzono je pospiesznie. Gorączkowe działania to chęć zatarcia śladów i uniknięcia odpowiedzialności. Dodatkowo spowodowało to utratę możliwych do uratowania historycznie cennych elementów wieży. O tym, iż dawna wieża odeszła bez powrotu dopełnia fakt, że nawet zdeponowany hełm wieży w miejskich magazynach po latach... wyparował.

Współczesna wieża

Jej odbudowę inaugurowano 8 czerwca 2010 r., a uroczyste otwarcie odbyło się 17 listopada 2012 r. (planowany termin to wiosna). Równolegle przeprowadzono renowację samego ratusza, w którym mieści się Muzeum Dawnego Kupiectwa. Projektanci oparli się na inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej z 1955 r., ale wieża ratuszowa nie jest wierną rekonstrukcją starej. To konstrukcja żelbetowa o ocieplonych i otynkowanych ścianach. Budynek 10-kondygnacyjny o wysokości prawie 58 m, zwieńczony hełmem i iglicą oraz z zachowanym gotyckim łękiem starej wieży w przyziemiu. Z jego powodu wejście do wieży zapewnia dobudowany pawilon oraz komunikacja windą rozbita jest na dwa etapy. Pawilon o trzech kondygnacjach zapewnia też dodatkową przestrzeń wystawienniczą, komercyjną czy sanitarną. Windą niepełnosprawni dotrą na VIII poziom gotyckich okien i tarcz zegarowych. Taras w pełni widokowy dzięki dużym przeszkleniom łącznie z cyferblatami ogromnych zegarów. Oś zegarów to 34 m nad ziemią. Poziom IX to taras widokowy na wysokości 38 m do którego prowadzą wyłącznie schody. Z góry możemy podziwiać nie tylko panoramę Świdnicy, ale też pobliskie Góry Sowie, Wałbrzyskie czy też Masyw Ślęży. W sprzyjających warunkach widoczne są wyniosłe Karkonosze wraz z najwyższym szczytem Śnieżką.

Wstęp

Wieża czynna przez cały rok od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 18.00 (ostatnie wejście o 17.45). W poniedziałki obiekt nieczynny dla zwiedzających. Cena biletu 2 zł, ulgowy 1 zł. Na górę prowadzą schody lub jedziemy windą.