Pionierska trasa. Radio DIORA

9 maja 1945 r. wojska sowieckie przejmują kontrolę nad niemieckim zakładem radiotechnicznym. W drugiej połowie roku przy ul. Świdnickiej 38 rusza Państwowa Wytwórnia Lamp Radiowych (późniejszy składnik Diory), a pod koniec roku do Dzierżoniowa (formalnie do Rychbachu, taka była wtedy nazwa miasta) przyjeżdża grupa pionierów celem zabezpieczenia, zorganizowania zakładów w budynkach przy ul. Szkolnej. Uruchomieniem zakładu i organizacją produkcji pierwszych odbiorników kierował  Wilhelm Rotkiewicz (patronat popularnej Radiobudy). 8 listopada startuje Państwowa Wytwórnia Odbiorników Radiowych (Państwowa Fabryka Odbiorników Radiowych od 1946 r.) z ośmioosobową załogą.

3 października 1946 r. przy ulicy Adama Mickiewicza otwarto pierwszą w Polsce Szkołę Przemysłową Radiotechniczną (Radiobuda). W 1946 r. pojawia się odbiornik Srebrny Ton – pierwsza konstrukcja inżynierów z Dzierżoniowa montowana jeszcze z poniemieckich podzespołów.

W 1947 roku rozpoczęto produkcję radioodbiornika Aga na licencji szwedzkiej. Równolegle zespół  Wilhelma Rotkiewicza pracował nad konstrukcją polskiego radia taniego i dostępnego dla każdego. Z Łodzi do Dzierżoniowa przeniesiono Zjednoczenie Przemysłu Radiotechnicznego (świadczy o kluczowej roli tutejszej kadry i fabryki). W fabryce powstaje oddział Stowarzyszenia Elektryków Polskich oraz Centralne Biuro Konstrukcyjne.

W 1948 roku na Wystawie Ziem Odzyskanych we Wrocławiu zostaje pokazany Pionier, pierwszy polski radioodbiornik wyprodukowany po II wojnie światowej. W sierpniu rusza masowa produkcja, a odbiornik w różnych odmianach wyprodukowano w liczbie ponad 1,5 miliona egzemplarzy. Konstrukcja Pioniera w różnych odmianach (Mazur, Polonez, Promyk) przetrwała do 1968 roku.

Więcej znajdziesz na stronie  Muzeum Miejskiego Dzierżoniowa.

Pionier 1948 r.

Pierwszy powojenny polski odbiornik radiowy. Jego nazwa pochodzi od pierwszych założycieli fabryki. Opracowany przez inż.  Wilhelma Rotkiewicza w Państwowej Fabryce Odbiorników w Dzierżoniowie – późniejsza Diora.  3 sierpnia 1948 r. ruszyła jego seryjna produkcja, kierował nią inż.  Bohdan Bańkowski. Wytwarzany w różnych odmianach, był przez kolejnych dziesięć lat sztandarowym produktem firmowym zakładu. Liczba wyprodukowanych egzemplarzy przekroczyła 1,5 mln szt.

Ewa 1969 r.

Odbiornik turystyczno-samochodowy. Jeden z pierwszych w Polsce radioodbiorników przenośnych z zakresem UKF. Od samego początku Ewa cieszyła się tak dużym popytem, że sprzedawano ją spod lady. W 1971 r. uznana za jeden z najlepszych produktów rynkowych. Jej kolejne modyfikacje wyszły w 1972 i 1974 r.

Promyk 1957 r.

To unowocześniona wersja Pioniera, w której m.in. zmieniono skalę zegarową na poziomą. Całość montowano w bakielitowej skrzynce. W 1958 r. powstał Promyk 20402, który był najdłużej produkowanym w Polsce radioodbiornikiem na lampach uniwersalnych (do 1968 r.). W 1958 r. cena Promyka wynosiła 810 zł.

DML-301 1970 r.

Pierwszy z licznej rodziny radioodbiorników, których powstało aż 7 modeli. Różniły się m.in. maskownicą głośnika, kolorem skali i wbudowanym gramofonem. Do 1973 r. wyprodukowano łącznie 65.466 sztuk.

Pionier U3 1952 r.

Odbiornik lampowy produkowany przez Diorę w dwóch rodzajach drewnianych skrzynek. W takich samych montowano także Mazura. Litera „U” przy nazwie oznacza odbiornik uniwersalny, przystosowany do sieci prądu stałego i zmiennego. W tamtych czasie istniały jeszcze w Polsce regiony zasilane wyłącznie z sieci prądu stałego. Produkcję zakończono w 1956 r.

Ramona 1961 r.

Powstała według pomysłu  Jana Kowalczyka, absolwenta Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich uznana za najbardziej efektowny model polskiej kolekcji. Produkowana w czterech odmianach była przedmiotem eksportu m.in. do Wielkiej Brytanii i Kanady. Przez swój niekonwencjonalny kształt nazywana potocznie „świnką”. Do 1965 r. wyprodukowano 44.456 sztuk.

Rytm 1966 r.

Jeden z pierwszych domowych odbiorników tranzystorowych produkowanych w Diorze. Ciekawy wzorniczo, montowany w obudowie z tworzywa sztucznego w kilku wersjach kolorystycznych. Występował także pod nazwą Rytmus. Zasilany dwoma płaskimi bateriami o napięciu 4.5 V.

Sonatina 1957 r.

Była ulepszoną wersją Pronyka, w której obrotowy przełącznik zakresów zmieniono na klawiszowy. Produkowana w politurowanej drewnianej skrzynce ozdobionej jasną wkładką z melaminy, co nadawało jej niepowtarzalny wygląd. Możliwość zasilania z sieci prądu stałego i zmiennego. W ciągu 6 lat wyprodukowano blisko 200 tys. sztuk. Jej cena w 1957 r. wynosiła 1.258 zł.

Podhale 1957 r.

Jeden z największych i najcięższych aparatów radiowych produkowanych w Diorze. Przez zastosowanie superreakcyjnej przystawki Podhale było pierwszym radioodbiornikiem w Polsce z zakresem fal ultrakrótkich. Odbiornik posiadał siedmioklawiszowy przełącznik zakresów, w tym m.in. fale średnie i krótkie oraz dodatkowy klawisz stacji lokalnej. Prócz tego włącznik gramofonu i wyłącznik odbiornika. Dostrajanie stacji odbywało się za pomocą magicznego oka.

Polonez 1955 r.

Jeden z kamieni milowych w historii Diory. Pierwszy powojenny radioodbiornik z gramofonem elektrycznym typu GE-53 produkowanym w łódzkiej Fonice. Odbiornik wytwarzano w dwóch wersjach: Polonez I w latach 1955-1957 w liczbie ok. 4.970 sztuk i Polonez II z napisem „Radiola” na skali w latach 1956-1958 w liczbie ok. 19.500 sztuk.

Kos 1960 r.

Kamień milowy w rozwoju Diory. Mały odbiornik w futurystycznej obudowie z tworzywa sztucznego wytwarzany w różnych kolorach. Pierwszy produkt Diory, w którym zrezygnowano z montażu na szkielecie metalowym wprowadzając technologię montażu na płytce drukowanej. Po dwóch latach wycofany z produkcji. W 1961 r. kosztował 850 zł. Zastanawiasz się dlaczego na makiecie radia widnieje napis „Ton”? Radio Ton to eksportowy Kos.